ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 22η 12 – 13.4.2014
Ο Παύλος και η Αθήνα
Λίγο πριν ξεκινήσει ο Παύλος την περιοδεία που τον οδήγησε στην Έφεσο και από κει στα Ιεροσόλυμα και την Ρώμη, πέρασε από την Αθήνα, που ήταν στα χρόνια εκείνα σε παρακμή. Δεν ήταν πλέον το μεγάλο φιλοσοφικό κέντρο και η σπουδαία πόλη- κράτος των χρόνων του Περικλή. Ομως οι Αθηναίοι αγαπούσαν τις συζητήσεις και ο Παύλος είχε ως αποστολή του να κηρύττει το μήνυμα του Ευαγγελίου, για να κάνει όλους τους ανθρώπους χριστιανούς. Έτσι λοιπόν εμφανίστηκε κάτω από την Ακρόπολη, στον Άρειο Πάγο, όπου στα χρόνια του Περικλή γίνονταν οι συναντήσεις της Εκκλησίας του Δήμου, δηλαδή ήταν κάτι σαν τη σημερινή βουλή. Εκεί λοιπόν μίλησε στους Αθηναίους, που ήταν ειδωλολάτρες, πίστευαν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, για τον Τριαδικό θεό.
Στάθηκε, τότε, ο Παύλος στη μέση του Αρείου Πάγου και είπε:
- Άντρες Αθηναίοι! Βλέπω πως είστε οι άνθρωποι που αναζητείτε το Θεό στη ζωή σας! Γιατί, καθώς περπατούσα και παρατηρούσα με προσοχή τα αντικείμενα της λατρείας σας, βρήκα ανάμεσά τους κι ένα βωμό με την επιγραφή: ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ. Εκείνον, λοιπόν, που εσείς λατρεύετε χωρίς να τον γνωρίζετε, αυτόν ακριβώς σας κηρύττω εγώ. Είναι ο Θεός που δημιούργησε τον κόσμο κι όλα όσα υπάρχουν σ' αυτόν. Αυτός, καθώς είναι ο Κύριος του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί μέσα σε χειροποίητους ναούς. Ούτε υπηρετείται από χέρια ανθρώπινα, σαν να είχε ανάγκη από κάτι, αφού είναι αυτός ο ίδιος που δίνει σε όλα ζωή και πνοή και τα πάντα. Και από το ίδιο μοναδικό αίμα έκανε όλα τα έθνη των ανθρώπων για να κατοικούν πάνω σε ολόκληρη τη γη, έχοντας ορίσει από πριν καθορισμένα χρονικά όρια για το σκοπό αυτό, καθώς και τα σύνορα της κατοικίας τους. Και έβαλε στην ψυχή τους την τάση να ψάχνουν για το Θεό. Αυτός μας έκανε να ζούμε, να υπάρχουμε μαζί του, να κινούμαστε στον κόσμο αναζητώντας τον. Όπως λένε και οι δικοί σας ποιητές: Ναι! Γένος δικό του είμαστε. Αφού, λοιπόν, είμαστε γένος του Θεού, δεν πρέπει να νομίζουμε πως η θεότητα είναι όμοια με χρυσό ή ασήμι ή πέτρα, σκαλιστό έργο τέχνης, ανθρώπινης επινόησης. Ο Θεός, λοιπόν, παραβλέποντας τα χρόνια της άγνοιας, παραγγέλλει τώρα σε όλους τους ανθρώπους, παντού, να μετανοήσουν, γιατί όρισε μια μέρα, κατά την οποία θα κρίνει την οικουμένη με δικαιοσύνη μέσω ενός άντρα που όρισε ο ίδιος Κριτή. Και έδωσε πειστική απόδειξη γι' αυτό σε όλους, ανασταίνοντάς τον από τους νεκρούς.
Εκείνοι, όμως, όταν άκουσαν ανάσταση νεκρών, άλλοι χλεύαζαν κι άλλοι του είπαν: Θα σε ακούσουμε πάλι για το ζήτημα αυτό. Και έτσι ο Παύλος έφυγε από ανάμεσά τους. Όμως μερικοί άντρες συνδέθηκαν μαζί του και πίστεψαν στο Χριστό, ανάμεσα στους οποίους και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, και μια γυναίκα που ονομαζόταν Δάμαρις, και άλλοι επίσης μαζί μ' αυτούς.
(Πράξ. 17, 16-34)
Ερμηνευτικά σχόλια
είχε ως αποστολή του να κάνει όλους τους ανθρώπους χριστιανούς: ο Παύλος δεν μιλούσε μόνο στους Ιουδαίους, αλλά και σε όλους τους ανθρώπους. Η επίσκεψη του λοιπόν στην Αθήνα ήταν μία ακόμη ευκαιρία να κηρύξει το μήνυμα του Ευαγγελίου. Δεν τον ένοιαζε που οι Αθηναίοι ήταν ειδωλολάτρες, αλλά και φιλόσοφοι, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν με υπερηφάνεια και εγωισμό τους ξένους και ιδίως τους Ιουδαίους που μιλούσαν για έναν και όχι για πολλούς θεούς ή για θεούς που δεν καλλιεργούσαν το μυαλό του ανθρώπου, τις ιδέες, τη φιλοσοφία.
ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ: ήταν ένας βωμός που είχε καθίσει ένα κατσίκι που έπρεπε να θυσιάσουν για να εξιλεωθούν από μια ιεροσυλία που είχαν κάνει οι Αθηναίοι. Επειδή εκεί που στάθηκε δεν υπήρχε βωμός θεών, οι Αθηναίοι έχτισαν έναν βωμό τον οποίο αφιέρωσαν στον Άγνωστο Θεό. Η Αθήνα ήταν γεμάτη από ιερά. Γι' αυτό και ο Παύλος τους λέει ότι πλέον ο Άγνωστος Θεός βρέθηκε και είναι ο Τριαδικός Θεός.
Είναι ο ίδιος που δίνει ζωή στα πάντα: ο λόγος αυτός θα άρεσε στους Αθηναίους, γιατί εξέφραζε μία ξεχωριστή εικόνα για το Θεό την οποία είχε και ο αρχαίος φιλόσοφος Αριστοτέλης. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από τίποτα, γιατί αυτός είναι που δημιούργησε τον κόσμο και χάρις σ' αυτόν υπάρχουν και κινούνται και ζούνε οι άνθρωποι, γιατί ο Θεός νοιάζεται γι' αυτούς.
ανασταίνοντάς τον από τους νεκρούς: οι Αθηναίοι σ' αυτό το σημείο απορρίπτουν τον Παύλο, γιατί δεν μπορούν να πιστέψουν στο Θεό που σταυρώνεται, πεθαίνει και ανασταίνεται για τον κόσμο και τον άνθρωπο. Δεν δέχονται την ανάσταση, γιατί δεν μπορούν να δεχτούν ότι ο παντοδύναμος Θεός πεθαίνει. Για τους Αθηναίους και τους φιλόσοφους ο Θεός είναι αθάνατος και δυνατός. Ο Χριστός επάνω στο σταυρό, πέθανε για να δείξει στους ανθρώπους ότι μόνο έτσι γίνεται καινούριος ο κόσμος, με την αγάπη, με τη θυσία, με τη νίκη κατά των αμαρτιών. Ο Σταυρός είναι σημείο αδυναμίας, όπως η αγάπη θεωρείται γενικά αδυναμία. Όμως αυτή η αδυναμία γίνεται δύναμη με την ανάσταση.
πίστεψαν στο Χριστό: όπως οι λίγοι ακολούθησαν τον Παύλο στην Αθήνα, έτσι καλούμαστε κι εμείς σήμερα, από την μικρή μας ηλικία να πιστέψουμε στο Χριστό, να χαρούμε που ο κόσμος μέσα από την αγάπη γίνεται καινούριος. Κι αυτό το βλέπουμε ιδιαίτερα στη Μεγάλη Εβδομάδα, όπου μέσα από τον εκκλησιασμό και με τη σταύρωση, τον επιτάφιο, την ανάσταση βλέπουμε πώς μπορούμε να είμαστε πιο κοντά στο Θεό που μας αγαπά. Αυτό είναι και το νόημα των εθίμων και της χαράς που αυτά προκαλούν. Ας μην το ξεχνάμε. Μέσα από την αγάπη του Θεού ο κόσμος και ο άνθρωπος γίνονται καινούριοι.
Ερωτήσεις
1. Γιατί ο Παύλος μίλησε στους Αθηναίους;
2. Ποιος ήταν ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΘΕΟΣ τελικά;
3. Γιατί οι Αθηναίοι απέρριψαν τον Παύλο;
4. Η αγάπη είναι τελικά δύναμη ή παραμένει αδυναμία;
5. Γιατί σταυρώθηκε ο Χριστός και πέθανε;
6. Τι χρειάζεται να θυμόμαστε κατά την Μεγάλη Εβδομάδα;
Συμπέρασμα: Η Εκκλησία πιστεύει ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο και τον άνθρωπο και τον αναδημιούργησε με την παρουσία του Χριστού και τον σταυρό.
