«περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου»
Γιατί ψάχνετε ψευδομάρτυρες; Φωνάξτε τον μαθητή. Πού είσαι Πέτρε; Έλα να μαρτυρήσεις για το τι είναι αυτός ο άνθρωπος. «Οὐκ οἶδα τόν ἄνθρωπον». Πώς; δεν τον γνωρίζεις Πέτρε, εκείνον, του οποίου εδώ και τρία χρόνια είσαι απόστολος και μαθητής; Δεν γνωρίζεις εκείνον που από αλιέα ψαριών σε έκανε αλιέα ανθρωπίνων ψυχών; Εκείνον που σου παρέδωσε τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών; Εκείνον που χθες σου έπλυνε τα πόδια και σε κοινώνησε με το Θείο Αίμα και Σώμα του; «Οὐκ οἶδα τόν ἄνθρωπον». Δεν είναι εκείνος που ο ίδιος εσύ ομολόγησες∙ «σύ εἶ ὁ Χριστός ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος;». Δεν είναι εκείνος, για τον οποίο λίγο πρωτύτερα έλεγες πως προτιμάς να πεθάνεις γι΄ Αυτόν παρά να τον αρνηθείς; Ο Πέτρος, ο θερμός φίλος, όταν είδε πάνω στο Θαβώρ κατά την Μεταμόρφωση την δόξα του Χριστού, ήθελε να μείνει μαζί Του για πάντα. Όμως τώρα στο πάθος του δεν τον γνωρίζει και τον αρνείται τρεις φορές… Ω, φιλίες ακατάστατες! Ω, ταξίματα ψεύτικα! Ω, καρδιές των ανθρώπων άπιστες! Ω πάθος, ω πάθος, ω λύπη στην ψυχή του Ιησού! Τώρα αληθινά μπορεί να πει: «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου».
Ίσως έχει δίκαιο ο Πέτρος να ισχυρίζεται πως δεν σε γνωρίζει, διότι, έτσι όπως σε κατήντησε το γένος των Ιουδαίων, εσύ έγινες αγνώριστος! Πώς έχασε το «εἶδος καί τό κάλλος» αυτό το πρόσωπο που είναι η χαρά και η τρυφή των αγγέλων; Τόσο πολύ αλλοίωσαν αυτό το πρόσωπο οι εμπτυσμοί και τα ραπίσματα; Πού βρέθηκε τόσο αίμα να τρέχει από όλα τα καθαρότατα μέλη σου; Που βρέθηκαν τόσες πληγές από κεφαλής έως ποδών, ώστε να φαίνεται ολόκληρος μια πληγή; Αυτά όλα τα έκαναν τα μαστιγώματα του Πιλάτου. Και ποιο ήταν το φταίξιμό σου; Αυτό ακριβώς, το ότι δεν είχες κανένα φταίξιμο: «οὐδεμίαν ἐν αὐτῷ εὑρίσκω αἰτίαν».
Μα τι είναι αυτός ο στέφανος που φορείς; Στεφάνι ακάνθινο, που πλεγμένο με βιαιότητα στο κεφάλι, αγκυλώνει με οξύ και ανυπόφορο πόνο. Και το κόκκινο φόρεμα; Μια χλαμύδα φτωχική, με την οποία τον έντυσαν οι στρατιώτες για να τον εμπαίξουν ωσάν δήθεν βασιλέα των Ιουδαίων. Τούτο πράγματι είναι πάρα πολύ. Και δεν φθάνουν τα βασανιστήρια; Χρειάζεται και η ατίμωση; Πράγματι ακραίο το πάθος, ακραίο και το όνειδος! Και ποιος έπαθε τόσα πολλά; Ποιος ονειδίστηκε τόσο όσο εσύ, αθωότατε Ιησού; Τούτο είναι που σε έκανε να πεις: «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου».
Και σήμερα υπάρχουν Χριστιανοί που αγνοούν το Χριστό, αδιαφορούν για την αγάπη Του, αμφισβητούν τη θυσία Του.
Και σήμερα υπάρχουν Χριστιανοί που αρνούνται τη φιλία του Χριστού, αθετούν τις υποσχέσεις τους προς Αυτόν, καταπατούν το Νόμο του για άλλα συμφέροντα.
Και σήμερα υπάρχουν Χριστιανοί που πληγώνουν το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία Του, που υβρίζουν το όνομα του Βασιλέως των ουρανών, που καταπατούν και βεβηλώνουν το Άχραντο Σώμα και το Τίμιο Αίμα Του, κοινωνώντας απροετοίμαστοι!
Τρία μυτερά κοντάρια στην ψυχή του Ιησού, που αληθινά τον κάνουν «περίλυπον ἕως θανάτου».
Λίγα λόγια για το θέμα του μήνα
Από τον πλούτο της υμνογραφίας της Εκκλησίας μας θα επιλέξουμε για κάθε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδος και ένα τροπάριο, ώστε να εμβαθύνουμε στα νοήματα των ημερών αυτών.
Κυριακή Βαΐων
Κύριε, τά τελεώτατα φρονεῖν τούς οἰκείους παιδεύων μαθητάς, μή ὁμοιοῦσθαι τοῖς ἔθνεσιν, ἔλεγες, εἰς τό κατάρχειν τῶν ἐλαχιστοτέρων∙ οὐχ οὕτω γάρ ἔσται ὑμῖν τοῖς ἐμοῖς μαθηταῖς, ὅτι πτωχός θέλων ὑπάρχω∙ ὁ πρῶτος οὖν ὑμῶν ἔστω πάντων διάκονος, ὁ δέ ἄρχων ὡς ὁ ἀρχόμενος, ὁ προκριθείς δέ ὡς ὁ ἔσχατος∙ καί γάρ ἐλήλυθα αὐτός τῷ πτωχεύσαντι Ἀδάμ διακονῆσαι καί λύτρον δοῦναι ἀντί πολλῶν τήν ψυχήν, τῶν βοώντων μοι∙ δόξα σοι.
Κύριε, διδάσκων τους μαθητές Σου να έχουν τελειότατα φρονήματα, τους παρότρυνες να μην ομοιάσουν τους ειδωλολάτρες στο να καταπιέζουν με την εξουσία τους τους αδυνάτους. Δεν μπορεί να γίνει αυτό μεταξύ των μαθητών μου, διότι εγώ έγινα με τη θέλησή μου πτωχός. Ο πρώτος από εσάς, ας είναι υπηρέτης όλων, ο δε άρχων, ας είναι όπως ο αρχόμενος αυτός που έλαβε την πρώτη θέση, ας είναι όπως ο τελευταίος. Και εγώ ήρθα να υπηρετήσω τον Αδάμ που έχασε τον πλούτο που είχε από το Θεό και να δώσω λύτρο την ψυχή μου για τη σωτηρία των πολλών, που με πίστη με υμνούν και λένε: Κύριε, δόξα σε σένα!
Μ. Δευτέρα
Τοῖς μαθηταῖς ὀ ἀγαθός, γρηγορεῖτε, ἔφησας∙ ᾗ γάρ ὥρᾳ ἥξει ὁ Κύριος, ἀγνοεῖτε, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ.
Συ, ο αγαθός Κύριος, εἰπες στους μαθητές σου: Να είστε πάντοτε έτοιμοι, διότι δεν γνωρίζετε ποίαν ώρα θα έλθει ο Κύριος για να αποδώσει στον καθένα ό,τι του αναλογεί.
Μ. Τρίτη
Ἡ ἁμαρτωλός ἔδραμε πρός τό μύρον πριάσασθαι πολύτιμον μύρον, τοῦ μυρίσαι τόν εὐεργέτην, καί τῷ μυρεψῷ ἐβόα∙ δός μοι τό μύρον, ἵνα ἀλείψω κἀγώ τόν ἐξαλείψαντά μου πάσας τάς ἁμαρτίας.
Η πόρνη, έτρεξε να αγοράσει μύρο, πανάκριβο μύρο, για να αλείψει με αυτό τον ευεργέτη Χριστό, και στον μυροπώλη έλεγε δυνατά: Δώσε μου το μύρο για να αλείψω αυτόν που εξάλειψε με την θυσία του, όλες τις αμαρτίες μου.
Μ. Τετάρτη
Ἰούδας ὁ προδότης, δόλιος ὤν, δολίῳ φιλήματι παρέδωκε τόν Σωτῆρα Κύριον∙ τόν Δεσπότην τῶν ἁπάντων ὡς δοῦλον πέπρακε τοῖς παρανόμοις∙ καί ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν, οὕτως ἠκολούθει ὁ Ἀμνός ὁ τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱός ὁ τοῦ Πατρός, ὁ μόνος πολυέλεος.
Ο Ιούδας ο προδότης, επειδή ήταν δόλιος, με δόλιο φίλημα παρέδωσε τον Σωτήρα Κύριο. Τον Κυρίαρχο των όλων ως δούλο τον πούλησε στους παράνομους. Και ως πρόβατο που οδηγείται στη σφαγή χωρίς αντίσταση, ακολουθούσε ο Αμνός του Θεού, ο Υιός του Πατρός, ο μόνος που έχει άπειρη ευσπλαγχνία.
Μ. Πέμπτη
Διά ξύλου ὁ Ἀδάμ Παραδείσου γέγονεν ἄποικος∙ διά ξύλου δε σταυροῦ ὁ ληστής Παράδεισον ᾢκησεν∙ ὁ μέν γάρ γευσάμενος, ἐντολήν ἠθέτησε τοῦ ποιήσαντος∙ ὁ δε συσταυρούμενος, Θεόν ὡμολόγησεν τόν κρυπτόμενον. Μνήσθητι και ἡμῶν, Σωτήρ, ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου.
Ο Αδάμ εξ αιτίας ξύλου, δηλαδή του απαγορευμένου καρπού, έφυγε από τον Παράδεισο. Ο Ληστής εξ’ αιτίας ξύλου, δηλαδή του Σταυρού, έγινε κάτοικος του Παραδείσου. Ο πρώτος γευόμενος τον καρπό παραβίασε την εντολή του δημιουργού, ο δεύτερος συσταυρούμενος με το Χριστό, τον ομολόγησε ως Θεό, παρόλο που ¨κρυβόταν¨ και φαίνονταν άνθρωπος απλός. Ενθυμήσου και εμάς, Σωτήρα στη Βασιλεία Σου.
Μ. Παρασκευή
Πέπαυται τόλμα μαθητῶν, Ἀριμαθαίας δέ ἀριστεύει Ἰωσήφ∙ νεκρόν γάρ καί γυμνόν θεώμενος τόν ἐπί πάντων Θεόν, αἰτεῖται καί κηδεύει κραυγάζων∙ οἱ παῖδες εὐλογεῖτε, ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε, λαός ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τούς αἰῶνας.
Των μαθητών του Χριστού το θάρρος και η τόλμη χάθηκαν, ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία, υπερέχει και διακρίνεται για την ανδρεία του. Διότι βλέποντας πάνω στο Σταυρό νεκρό και γυμνό τον Θεό των πάντων, ζητά από τον Πιλάτο και λαμβάνει το σώμα του Χριστού και του αποδίδει τις φροντίδες του ενταφιασμού, κραυγάζοντας: «Δοξολογείτε Αυτόν εσείς τα παιδιά, ανυμνείτε Αυτόν εσείς οι ιερείς, και ο λαός όλος υψώνετε Αυτόν υπεράνω πάντων εις πάντας τους αιώνας.
