«Ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος»

Ο Χριστός συναντά τους μαθητές του στην λίμνη της Τιβεριάδος, μετά από ολονύκτιο ψάρεμα, το οποίο μάλιστα δεν απέφερε καρπούς. Και προτρέπει τον Πέτρο να πάει ξανά στα βαθιά: «Επανάγαγε εις το βάθος».
Καταλαβαίνω την κούρασή σου, είσαι όλη τη νύχτα στη βάρκα ψαρεύοντας.
Κατανοώ την απογοήτευσή σου, αφού δεν έπιασες κανένα ψάρι.
Καταλαβαίνω την δυσκολία σου, αφού γνωρίζεις από την εμπειρία σου ότι ψάρια δεν πιάνονται την ημέρα.
Συναισθάνομαι το φόβο σου για τις ειρωνείες που θα εισπράξεις από τους συναδέλφους σου ψαράδες για το τόλμημα.
Κατανοώ και τη δυσκολία σου να εμπιστευτείς εμένα, που δεν είμαι ψαράς.
Παρ΄ όλα αυτά «Επανάγαγε εις το βάθος»
Το δίχτυ του Πέτρου γέμισε ψάρια, καθώς υπάκουσε στο λόγο του Χριστού και τα πλοία του Πέτρου και του Ιωάννη παραλίγο να βυθιστούν από το βάρος των ψαριών. Τόλμησε ο Πέτρος να ακούσει το Χριστό και να πάει στα βαθιά. Νίκησε την κούραση του σώματος. Ξεπέρασε την αμφισβήτηση του μυαλού για τα προφανή, ότι ήταν μάταιο να ξαναρίξει το δίχτυ. Νίκησε το φόβο για τις ειρωνείες και τις αποδοκιμασίες των άλλων. Εμπιστεύθηκε το Χριστό και είδε το θαύμα που του άλλαξε την πορεία της ζωής του και από αλιέα ιχθύων τον έκανε αλιέα ανθρώπων.
«Επανάγαγε εις το βάθος» συνεχίζει να λέει ο Χριστός και στον καθένα μας σήμερα.
Στην κούραση της ζωής μην αποκάμετε. Στις ήττες μην απελπίζεστε, θα είμαι κοντά για να δώσω θάρρος και δύναμη.
Στην πνευματική εργασία της αναζήτησης της αλήθειας, της αγάπης, της άσκησης, της ταπείνωσης, της μετάνοιας, μην αφήνεις τον ορθολογισμό να δημιουργεί αμφιβολίες. Δεν είσαι μόνος, έχεις τη Χάρη μου.
Σε μια εποχή που η πίστη χλευάζεται, που θα σε ειρωνευτούν όταν παραιτηθείς από τα «δικαιώματά σου και τις απολαύσεις» για να θα υπηρετήσεις το θέλημα του Θεού, τότε η προσευχή σου θα είναι πιο δυνατή.
«Επανάγαγε εις το βάθος» ώστε να αλλάξουμε κάτι από τον εαυτό μας που φθείρετε, να ξεφύγουμε από συμβιβασμούς, να ξεπεράσουμε την απιστία, να διορθώσουμε τα σφάλματά μας, να ανανεωθούμε πνευματικά και να βοηθήσουμε και άλλους να ανανεωθούν.

«τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;»

Το να κερδηθεί ο κόσμος κάποτε σήμαινε να αλλάξει, αν όχι για όλους, τουλάχιστον για αρκετούς. Η εποχή μας, έχοντας αποδομήσει τα πάντα και έχοντας προσδώσει στους θεσμούς ένα χαρακτήρα αναγκαίου κακού έχει καταφέρει να στρέψει τους ανθρώπους και ιδιαιτέρως τους νέους μόνο προς τον εαυτό τους. Τους έκανε να γυρίσουν στην οδό της επιβίωσης, της αναζήτησης της ηδονής σε προσωπικό επίπεδο, τους έκλεισε μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών, των κινητών τηλεφώνων, της τηλεόρασης. Και είναι χαρακτηριστικό πλέον ότι το να κερδίσει κάποιος τον κόσμον όλο συνεπάγεται να έχει την άνεση για τον εαυτό του να περνά καλά. Κερδίζω δεν σημαίνει αλλάζω, αλλά περνώ καλά, με αδιαφορία αν αυτό περιορίζεται στον εαυτό μου και το περιβάλλον μου μόνο και δεν επεκτείνεται και στον κόσμο.
Ο Χριστός, όταν μιλά για τον δρόμο που καλείται ο χριστιανός να ακολουθήσει, ζητά την αυταπάρνηση και την άρση του σταυρού και την ίδια στιγμή θέτει το ερώτημα: «τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;» (Μάρκ. 8, 36). Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά χάσει την ψυχή του; Και όπου ψυχή, ο Χριστός υπονοεί το νόημα της ίδιας της ζωής του ανθρώπου, το οποίο πηγάζει από την σχέση του καθενός με τον Θεό. Ο Χριστός δεν υπονοεί ότι το να κερδίσει κάποιος όλο τον κόσμο είναι κατ’ ανάγκην μάταιο. Δεν αρνείται την αλλαγή του κόσμου ή τον αγώνα του ανθρώπου να προχωρήσει στη ζωή του, να διαμορφώσει ένα άλλο πλαίσιο στο οποίο και ο ίδιος θέλει να κινείται, αλλά και ο κόσμος θα μπορούσε να γίνει καλύτερος μέσω αυτού. Ο Χριστός αρνείται την παράδοση της ψυχής μας, της ζωής μας ολόκληρης στο όραμα της εξουσίας επάνω στον κόσμο, στην απομάκρυνση του ανθρώπου από το Θεό. Γιατί αυτό είναι το τίμημα της εξουσίας, να χάσει την ψυχή του, να σκληρύνει τον εαυτό του, να αφήσει κατά μέρος όχι μόνο τα συναισθήματά του, αλλά και την ευαισθησία έναντι του κάθε ανθρώπου.
Για τους ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο η όποια αλλαγή συνεπάγεται την αλλαγή εξουσίας. Να φύγουν οι «κακοί» και να έρθουν οι «καλοί». Για το Χριστό το πρόβλημα δεν είναι η αλλαγή στην εξουσία, κάθε μορφής, πολιτική, ιδεολογική, κοινωνική, διαπροσωπική, αλλά η αλλαγή νοοτροπίας, η ζωή που θα εμφορείται από την πίστη σ’ Εκείνο, από την αγάπη προς όλους, ακόμη και τους εχθρούς, από την άρση του σταυρού του καθενός και την ακολούθηση του Χριστού στην οδό της Βασιλείας.
Σήμερα οι άνθρωποι μετατρέψαμε την δίψα του να κερδίσουμε όλο τον κόσμο στην επιθυμία να κερδίσουμε τον δικό μας κόσμο, τα δικά μας δικαιώματα. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε ότι το νόημα της ζωής περνά μέσα από την σχέση με το Θεό και ότι αυτή η σχέση είναι σταυρός. Και ελάχιστα προβληματιζόμαστε για την αιωνιότητα. Αρκούμαστε στα αυτής της ζωής. Αυτό που προτείνει ο Χριστός για να κερδίσουμε αληθινά τον κόσμο, αφού αλλάξουμε τον εαυτό μας μέσα από την σχέση μας μαζί Του είναι: Να αρνηθούμε τον εαυτό μας, ότι είμαστε οι αυθεντίες που κατέχουμε την γνώση και τον τρόπο για τα πάντα, να αναγνωρίσουμε τα πάθη και τις αδυναμίες μας καθώς και το έλλειμμα αγάπης που μας διακατέχει, να σηκώσουμε τον σταυρό μας, τον αγώνα μας δηλαδή για καλλιέργεια της σχέσης μας με το Χριστό, να Τον ακολουθήσουμε στην οδό της Εκκλησίας, την οδό του μοιράσματος, της ταπείνωσης, της συγχώρεσης αλλά και της αλήθειας. Τότε όχι μόνο δεν θα ζημιωθούμε ως προς την ψυχή μας, αλλά θα την βρούμε. Ακόμη κι αν ζημιωθούμε στην καθημερινότητα της ζωής, Εκείνος θα αναπληρώνει ό,τι μας λείπει. Και για όλους, ιδιαιτέρως για τους νεώτερους, αυτή είναι η μεγαλύτερη και ωραιότερη επανάσταση που μπορεί να γίνει. Του Σταυρού και της Ανάστασης.

«Ἀλλά διά τοῦτο ἦλθον εἰς τήν ὥραν ταύτην»

«Ἀλλά διά τοῦτο ἦλθον εἰς τήν ὥραν ταύτην» (Ιωάν. 12, 27). Ο Σταυρός του Κυρίου ήταν λοιπόν ο σκοπός της παρουσίας του Χριστού στον κόσμο, η γεύση της οδύνης ήταν το αποκορύφωμα της αγάπης Του προς τους ανθρώπους, και στον Σταυρό πάνω δοξάστηκε το όνομα του Θεού Πατρός.
Οι άνθρωποι όταν έχουμε στο νου μας τον Θεό, πιστεύουμε σε μία ανώτερη δύναμη, η οποία φέρει πάνω της το χαρακτηριστικό της παντοδυναμίας. Δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι ο Θεός βρίσκεται ανάμεσά μας, και μάλιστα έχοντας προσλάβει την ανθρώπινη φύση όχι για να επιβάλει την παντοδυναμία Του, αλλά για να σταυρωθεί. Για να βιώσει δηλαδή το έσχατο σημείο της αδυναμίας, του εξευτελισμού, της ταπείνωσης από εμάς τους ανθρώπους, από τα δημιουργήματά Του. Όταν μάλιστα κοιτούμε προσεκτικότερα τη ζωή του Χριστού, διαπιστώνουμε το φαινομενικά ακατανόητο αυτής της επιλογής. Ο Κύριος που θεραπεύει τους ασθενείς. Ο Κύριος που νικά τους φυσικούς νόμους. Ο Κύριος που συγχωρεί αμαρτίες. Ο Κύριος που δια του λόγου σαγηνεύει τα πλήθη, που κανείς δεν μπορεί να Του αντισταθεί ως προς τη γνώση και τη σοφία, αναφέρει ότι σκοπός της ζωής Του ήταν ο Σταυρός.
Ο Σταυρός είναι το αποκορύφωμα της οδύνης που βίωσε ο Χριστός. Και η οδύνη δεν έχει να κάνει μόνο με τον πόνο και το μαρτύριο. Έχει να κάνει και με την δεδομένη γνώση της ανθρώπινης αχαριστίας όχι μόνο τότε, αλλά και στη συνέχεια της Ιστορίας. Επάνω στο Σταυρό ο Χριστός φέρει τις αμαρτίες όλου του ανθρώπινου γένους, και πριν και μετά από την εν σαρκί παρουσία Του στη γη και μέχρι την Ανάσταση των Νεκρών. Για τον Αναμάρτητο Κύριο το να φέρει το σύνολο της αμαρτίας του κόσμου είναι μέγιστη οδύνη. Δεν πονά μόνο από τον Σταυρό και το μαρτύριο. Πονά και από το μαρτύριο του να σηκώνει εκούσια την αμαρτία του κόσμου. Όσο λοιπόν οι άνθρωποι εμμένουμε στη ζωή της αμαρτίας, είτε το κατανοούμε είτε όχι, εμπεριεχόμαστε στην οδύνη του Χριστού επάνω στο Σταυρό. Όμως αυτός ο πόνος αποτελεί και την μέγιστη απόδειξη της αγάπης του τριαδικού Θεού προς τα δημιουργήματά Του. Δεν είναι η αγάπη αυτή εκ του μακρόθεν, αποστασιοποιημένη. Είναι έμπονη. Είναι μαρτυρική. Είναι θυσιαστική. Σε τέτοιο Θεό πιστεύουμε οι χριστιανοί. Σ’ Εκείνον που βρίσκεται δίπλα μας. Που σηκώνει το βάρος των αμαρτιών μας. Που μας αγαπά μέχρι Σταυρού και θανάτου.
Ο Σταυρός όμως αποτελεί και την δόξα του ονόματος του Θεού. Είναι ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου που γνωρίζει ως σκηνές δόξας τις αποθεώσεις των νικητών στους πολέμους και στους μεγάλους αγώνες, να αποδεχτεί ότι για το Θεό δόξα είναι η αγάπη, το μαρτύριο, η ταπείνωση, η οδύνη. Γι’ αυτό και το σημείο του Σταυρού το οποίο καλούμαστε οι χριστιανοί να σχηματίζουμε στο σώμα μας είναι μία συνεχής υπενθύμιση τι αληθινά είναι η δόξα του Θεού. Στην ταπείνωση δοξάζεται ο άνθρωπος. Στην υπομονή. Στην αγάπη που γίνεται υπέρβαση του εαυτού μας. Στην μετάνοια, που συνεπάγεται αναγνώριση της εμπαθούς κατάστασής μας και οδύνη γι’ αυτήν και νέο ξεκίνημα.
Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας, όταν εορτάζει την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και τον θέτει στην μέση του ναού, μας υπενθυμίζει αυτές τις τρεις μεγάλες αλήθειες. Ότι νόημα στη ζωή δεν δίνει η δύναμη, αλλά η ταπείνωση και η θυσία. Ότι ο πόνος που πηγάζει από την αγάπη, όσο βαρύς κι αν είναι, είναι μίμηση Θεού και γίνεται σωτήριος, γιατί μπορεί να ωθήσει αυτούς για τους οποίους πονούμε στην μετάνοια. Και ότι τελικά ο Θεός δεν δοξάζεται μέσα από τα μεγάλα έργα, τις επιδείξεις, την υπερηφάνεια, αλλά μέσα από την οδό του Σταυρού, η οποία γίνεται την ίδια στιγμή Ανάσταση.