"ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δέ ἀγάπη οἰκοδομεῖ»

 

«Βλέπετε δέ μήπως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν» (Α’ Κορ. 8,9)

«Προσέξετε  μήπως το ελεύθερο δικαίωμά σας γίνει αιτία να σκοντάψουν και να πέσουν εκείνοι που η πίστη τους είναι αδύνατη».

 

            Ο απόστολος Παύλος είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κατανάλωσης των ειδωλόθυτων. Στην Κόρινθο οι χριστιανοί είχαν χωριστεί σε δύο παρατάξεις. Αυτοί που δεν είχαν πρόβλημα να αγοράσουν και να φάνε τα υπόλοιπα των κρεάτων των ειδωλολατρικών θυσιών και όσοι σκανδαλίζονταν. Οι πρώτοι ισχυρίζονταν ότι γνώριζαν πως δεν υπάρχει κανένα  είδωλο στον κόσμο και επομένως η όποια θυσία ήταν στο τίποτα. Άρα η κατανάλωση των βρωμάτων δεν εμπεριείχε κανέναν κίνδυνο ηθικό και πνευματικό, ούτε αποτελούσε παραβίαση κάποιας εντολής του Θεού. Ο Παύλος δέχεται την επιχειρηματολογία της γνώσης τους, αλλά τους τονίζει με εξαιρετική λιτότητα το περίφημο "ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δέ ἀγάπη οἰκοδομεῖ» («η γνώση φουσκώνει τον άνθρωπο με υπεροψία απέναντι στους άλλους, ενώ η αγάπη οικοδομεί» Α’ Κορ. 8, 2).  Δεν είναι τελικά η γνώση που προέχει, αλλά η αγάπη που οικοδομεί.

            Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι το: ποιός έχει τη γνώση; Συνήθως όλοι απαντάμε ότι «εγώ ξέρω», άρα όλοι έχουμε γνώση και οι άλλοι (ποιοί είναι αυτοί;) πρέπει να υπακούσουν.  Οπότε, συνειδητοποιούμε ότι η γνώση έχει να κάνει με τον βαθύτερο εαυτό μας, άρα πρέπει να την αναζητάμε και όσα θα μαθαίνουμε θα μας κάνουν να καταλαβαίνουμε ότι απέχουμε πολύ από την γνώση.

Όσο, λοιπόν θα αναζητούμε την καλύτερη γνώση του εαυτού μας θα πρέπει να απαντήσουμε και στα ερωτήματα που αφορούν την ψυχή μας. Τί  γίνεται μετά το θάνατο; Χάνετε, υπάρχει;  Αναζητώντας λοιπόν, θα βρει το δρόμο του και θα συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα πάντα με το νου. 

Ακόμη, θα κατανοήσει πως  υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι δεν θα αποδέχονται την γνώση και αυτόν που την κατέχει, είτε διότι η σκέψη τους είναι αδύναμη και δεν μπορεί να φτάσει στην δύναμη του σοφού και συνετού είτε διότι δεν θέλουν, για λόγους αντιπάθειας, εχθρότητας, φθόνου, κακού λογισμού να αποδεχτούν  αυτόν που γνωρίζει και ό,τι γνωρίζει. Εκεί ο κατά Χριστόν άνθρωπος οφείλει να σεβαστεί την ελευθερία των άλλων και την ίδια στιγμή να προσπαθήσει, με αγάπη και διάκριση, να βρει  τρόπο είτε να πείσει είτε να μην προκαλέσει την λύπη και τον σκανδαλισμό τους.

Ο απόστολος Παύλος ζητά την αγάπη που οικοδομεί. Τη αγάπη που ανοίγεται. Που συγκαταβαίνει. Την αγάπη που παραιτείται από δικαιώματα, ώστε να μην φέρει σε δύσκολη θέση τον άλλον. Η ανοιχτή καρδιά και ο ανοιχτός νους τελικά από κει φαίνονται. Από τον τρόπο που προσλαμβάνουμε τους άλλους. Από την τρυφερή διακριτικότητα και την ήρεμη απόπειρα πειθούς. Αν ο άλλος εμπιστευτεί το πρόσωπο, θα δει σιγά-σιγά ότι η τυπολατρία και η απολυτότητα δεν είναι η βάση της αλήθειας. Και ο διάβολος μας κάνει στο όνομα των όποιων ιδεών, στο όνομα του όποιου δίκιου, να αμφισβητούμε πρωτίστως τα πρόσωπα, ώστε να μην μπορούμε ποτέ να συνυπάρξουμε αγαπητικά.

Εν όψει της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Εκκλησία μας προτρέπει να γίνουμε πιο διακριτικοί και πιο αγαπητικοί, αφήνοντας στην άκρη ακόμη και το δίκιο μας, προκειμένου να συνυπάρξουμε με ειρήνη και υπομονή με τους άλλους. Η ενότητα προηγείται!