Απευθυνόμενος στους Κολοσσαείς ο απόστολος Παύλος, τους δίνει συμβουλές για το πώς θα απευθύνονται στους συνανθρώπους τους, για το πώς θα μιλούν σε αυτούς. Και γνωρίζουμε καλά και μεις σήμερα, την αξία και τη σπουδαιότητα του τρόπου με τον οποίο μιλούμε στους ανθρώπους. Ο λόγος είναι μία από τις ικανότητες που διακρίνει τον άνθρωπο από τα άλλα δημιουργήματα και με αυτόν μπορεί να εκφράσει τον ψυχισμό του. Η χαρά, η λύπη, ο θυμός, η ευχαρίστηση μπορούν να εκφραστούν με το λόγο, ενώ όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν και πηγή έμπνευσης για την δημιουργία τέχνης - λογοτεχνίας, ή ποίησης. Αντίστοιχα, ο λόγος και ο τρόπος που τον εκφέρουμε δημιουργούν συναισθήματα και σε αυτόν που τον λαμβάνει.
«ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἄλατι ἠρτυμένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνί ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι» (Κολ.4,6). Τα λόγια σας να
είναι πάντοτε γεμάτα χάρη, νοστιμισμένα με αλάτι (όχι ανούσια). Να ξέρετε πώς
πρέπει να αποκρίνεστε στον καθένα.
Ο
απόστολος Παύλος, δεν δίνει συμβουλές καλής συμπεριφοράς. Η προτροπή του
Παύλου πηγάζει από την δίψα του για αγάπη, αλήθεια και σωτηρία. Γι΄ αυτό και η χάρις, στην
οποία αναφέρεται, δεν έχει να κάνει με την ωραία έκφραση ή το ύφος, αλλά κυρίως
με το ενδιαφέρον για τον άλλον και την παρουσία του Θεού στα λόγια μας. Έχει να
κάνει με την προσφορά της αλήθειας στον άλλον, ακόμη κι αν αυτή προβληματίζει
και γεννά αυτοκριτική. Ακόμα κι όταν η αλήθεια είναι σκληρή. Γιατί αυτός
που εκφέρει τον λόγο αγαπά τον συνομιλητή του. Θα πρέπει ο λόγος να φανερώνει
τις εντολές του Θεού και του θελήματός Του, και να δείχνει το ενδιαφέρον για τη
σωτηρία του συνανθρώπου.
Ο νοστιμισμένος με αλάτι λόγος είναι αυτός που έχει ουσία και δεν είναι λόγος
«αργός», δεν είναι φλυαρία, ματαιότητα. Αν
σκεφτούμε πόσους μάταιους και ανούσιους λόγους εκφέρουμε καθημερινά στη ζωή
μας, δεν μπορεί παρά να προβληματιστούμε από τα Παύλεια λόγια. Ο λόγος αποτυπώνει την διάθεση της
καρδιάς μας. Ο αργός λόγος, ο σαπρός, όπως τον αποκαλεί αλλού ο Παύλος,
μαρτυρεί την πνευματική κατάσταση της ψυχής μας και έτσι πληγώνει τους άλλους
και προκαλεί αντιδράσεις.
Το να
γνωρίζουμε πώς πρέπει να αποκρινόμαστε στον καθέναν είναι σημείο διάκρισης. Ο
Παύλος δεν αναφέρεται σε μία ικανότητα, διπλωματικής τοποθέτησης κάθε φορά. Η διάκριση είναι πνευματικός
καρπός. Έχει να κάνει με την τοποθέτησή μας στη θέση του άλλου. Στον
χαρακτήρα, τη συνείδηση, την ψυχή του άλλου. Στις δυνατότητές του να αντέξει
τους λόγους μας. Αλλά έχει να κάνει και πάλι με το δικό μας βαθύτερο κίνητρο.
Αν αυτό έγκειται στην φανέρωση των λόγων του Θεού, αν αυτό στοχεύει στη σωτηρία
τόσο τη δική μας όσο και του άλλου, τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε εν
διακρίσει. Εκεί όπου καλούμαστε να παρηγορήσουμε, θα είμαστε ήπιοι και γλυκείς.
Εκεί όπου καλούμαστε να επαινέσουμε, θα το κάνουμε με μέτρο. Εκεί όπου
καλούμαστε να είμαστε αυστηροί, θα δείξουμε αποφασιστικότητα και
ευθύτητα. Δεν θα κρύψουμε την αλήθεια, αλλά και δεν θα εξουθενώσουμε τον
άλλο. Πρωτίστως όμως θα φανερώσουμε το τι θέλει ο Θεός, αν βεβαίως το
πιστεύουμε και το έχουμε ως στόχο.
Η εποχή μας έχει αποθεώσει τη ρητορική δεινότητα, το ψέμα και την εξαπάτηση δια
των λόγων, τα ευχάριστα στ’ αυτιά μηνύματα. Δεν
μας ενδιαφέρουν τα ουσιώδη, αλλά η
φλυαρία και τα μάταια. Δεν υπάρχει διάκριση, αλλά ωραιοποίηση της
πραγματικότητας για να υποταχτούμε σε όσους θέλουν να μας εξουσιάσουν. Αντίθετα
ο λόγος της πίστης λυτρώνει δια της χάριτος που γίνεται χαρά, δια του
άλατος το οποίο νοστιμίζει αλλά και συντηρεί ό,τι ουσιώδες και δια της
διακρίσεως, η οποία χωρίς να αποκρύπτει την αλήθεια, παρηγορεί, ενθαρρύνει και
εμπνέει σε μία συνεχή πορεία προς τη σωτηρία, με τη βεβαιότητα της βοήθειας του
Θεού σε αυτόν που θέλει να προσπαθήσει. Ο καθένας μας ας σκεφτεί ποιαν οδό θα
ακολουθήσει.
