Ἦταν κάποτε μιά μεγάλη πόλη ὅπου οἱ πολίτες εἶχαν τήν ἑξῆς παράξενη συνήθεια: Ἔβρισκαν ἕναν ξένο καί ἄγνωστο ἄνδρα, ὁ ὁποῖος δέν γνώριζε τούς νόμους καί τίς παραδό¬σεις τοῦ τόπου, καί τόν ἔκαναν βασιλιά. Τοῦ παραχωροῦσαν ὅλες τίς ἐξουσίες καί τόν ὑπηρε¬τοῦσαν σ᾿ ὅ,τι ἐκεῖνος ἤθελε. Κι αὐτός μέν νόμιζε ὅτι θά εἶναι γιά πάντα βασιλιάς, γιά νά ἀπο¬λαμβάνει δόξες καί τιμές καί νά σπαταλᾶ ἀλόγιστα τά πλούτη πού διέθετε. Ἐκεῖνοι ὅμως εἶ-χαν διαφορετικό σχέδιο: Ὅταν συμπληρωνόταν ἕνας χρόνος, ξεσηκώνονταν ἐναντίον του, τοῦ ἀφαιροῦσαν ὅλα τά ὑπάρχοντα κι ἀφοῦ τόν διαπόμπευαν στούς δρόμους τῆς πόλεως, τόν ἔστελναν ἐξόριστο σέ ἕνα μεγάλο μακρινό νησί. Ἐκεῖ ὁ ἄνθρωπος αὐτός, πού προηγουμέ¬νως ζοῦσε μέσα στά πλούτη καί τή χλιδή, ὑπέφερε ἀπό τή φτώχεια, τήν πείνα καί τό κρύο χωρίς καμία ἐλπίδα σωτηρίας. Κι αὐτό γινόταν συνέχεια στήν πόλη ἐκείνη. Κάθε ἄνθρωπος πού ἐπέλεγαν γινόταν βασιλιάς γιά ἕνα χρόνο κι ἔπειτα τόν περίμενε ἐξορία μόνιμη!
Κάποτε ὅμως βρέθηκε ἕνας πολύ συνετός καί φρόνιμος ἄνδρας, ὁ ὁποῖος, ὅταν τόν κάλε¬σαν οἱ πολίτες ἐκεῖνοι καί τόν ἔκαναν βασιλιά, δέν θαμπώθηκε ἀπό τίς τιμές καί τά ἀξιώματα οὔτε ἀπό τά πλούσια ὑλικά ἀγαθά πού τοῦ προσέφεραν. Ἐκεῖνο πού τόν ἀπασχολοῦσε ἦταν πῶς θά μποροῦσε νά ἀξιοποιήσει καλύτερα τόν χρόνο τῆς βασιλείας του. Μελετοῦσε, σκεπτό¬ταν, ρωτοῦσε, κι ἔτσι κάποτε ἔμαθε τήν ἀλήθεια. Πληροφορήθηκε δηλαδή τή συνήθεια τῶν πολιτῶν νά ἐξορίζουν τόν βασιλιά τους σέ ἕνα μακρινό τόπο ἐπ᾿ ἀόριστον. Ζήτησε μάλιστα ἀκριβεῖς πληροφορίες γιά τόν τόπο ἐκεῖνο καί γιά τό πῶς θά μποροῦσε ἐκεῖ νά ἐξασφαλίσει τή διαμονή του. Ὅταν λοιπόν τά ἔμαθε ὅλα αὐτά, ἔκανε τό ἑξῆς: Συγκέντρωσε ὅσο περισσότερα χρήματα καί πολύτιμους θησαυρούς ἀπό αὐτούς πού κατεῖχε, καί τά ἔστειλε μέ ἔμπιστους ὑπηρέτες του στό νησί ὅπου ἐπρόκειτο νά ἐξορισθεῖ.
Ὅταν συμπληρώθηκε ὁ χρόνος, καί αὐτός εἶχε τήν ἴδια μοίρα μέ τούς ἄλλους. Τόν συνέλα¬βαν καί τόν ἔστειλαν πτωχό καί γυμνό στήν ἐξορία. Ἐκεῖ ὅμως τόν περίμεναν οἱ θησαυροί του. Καί ἐνῶ ὅλοι οἱ προηγούμενοι προσωρινοί βασιλιάδες βασανίζονταν ἀπό τήν πείνα καί τήν ἀνέχεια, ἐκεῖνος τώρα μποροῦσε μόνιμα νά ἀπολαμβάνει ὅσα ἀποταμίευε ἐκεῖ κατά τό διά¬στημα τῆς σοφῆς καί συνετῆς διακυβερνήσεώς του. Πραγματικά σοφός βασιλιάς!
Ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ, Βίος Βαρλαάμ καί Ἰωάσαφ, ΕΠΕ 10, 172-178.
Λίγα λόγια για το θέμα του μήνα.
Ὁ καθένας μας γίνεται «βασιλιάς γιά ἕνα χρόνο». Ὁ ἕνας χρόνος εἶναι ἡ παροῦσα ζωή· καί γινόμαστε βασιλιάδες, μέ τήν ἔννοια ὅτι μποροῦμε νά ζήσουμε τή ζωή μας ὅπως θέλουμε, νά κάνουμε ἐλεύθερα τίς ἐπιλογές μας. Κάποτε ὅμως θά ἔλθει τό τέλος. Καί τότε θά πᾶμε, θέλοντας καί μή, σ᾿ ἐκεῖνο τό μεγάλο ἐρημικό νησί, δηλαδή στήν ἄλλη ζωή. Ἐάν ἔχουμε φροντίσει νά στεί¬λουμε ἀπό πρίν, ὅσο εἴμαστε βασιλιάδες, θησαυρούς καί πλούτη σ᾿ αὐτό τό νησί, τότε δέν θά στερηθοῦμε ὅταν παυθοῦμε ἀπό τή βασιλεία, δέν θά ὑποφέρουμε ἐκεῖ. Ἀρκεῖ νά δείξουμε προνοη¬τικότητα. Ἄν ἀντίθετα ξεχαστοῦμε στίς ἀνέσεις, τίς μικροχαρές καί τίς ψεύτικες ἀπολαύ¬σεις τῆς πρόσκαιρης βασιλείας μας, τότε θά αἰφνιδιαστοῦμε ὅταν μᾶς ἐκθρονίσουν, καί θά γίνουμε δυστυ¬χισμένοι ἐξόριστοι, πού θά βασανιζόμαστε ἀπό τίς στερήσεις. Αὐτή εἶναι μιά ἀποτύπωση τῆς αἰώνιας κολάσεως.
Οἱ θησαυροί, ἡ πραγματική περιουσία μας, πού θά πάρουμε μαζί μας στήν ἄλλη ζωή, εἶναι ἡ ἀρετή μας. Αὐτό θά μᾶς μείνει. Τίποτε ἄλλο. Οὔτε τά πτυχία καί οἱ ἐπιχειρήσεις μας, οὔτε τά κινητά καί οἱ ὑπολογιστές, τά σπίτια καί τά αὐτοκίνητα, τά πλούτη καί ὅποια ἄλλα ἐπίγεια ἀγαθά. Καλά ὅλα αὐτά, ἀλλά δέν πρέπει νά κολλήσει σέ αὐτά ἡ καρδιά μας. Ἡ ἔγνοια μας ἄς εἶναι πῶς θά φθάσουμε στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί πῶς θά χρησιμοποιήσουμε τά παραπάνω, ἄν τά ἔχουμε, καί ὅ,τι ἄλλο ἔχουμε, ἔτσι ὥστε νά ἐξασφαλίσουμε «συνάλλαγμα» γιά τήν ἄλλη ζωή!
Ἔτσι, μέ τόν ἀγώνα νά μήν ἁμαρτάνουμε καί μέ τή μετάνοιά μας, τήν προσέλευση στό μυστή¬ριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, μέ τήν ἔμπρακτη ἀγάπη καί ἐλεημοσύνη ἑτοιμάζουμε τό «οἰκόπεδό» μας στόν οὐρανό: ξεριζώνουμε τά ἀγκά¬θια τῶν παθῶν, ἀπομακρύνουμε τίς πέτρες τοῦ ἐγωισμοῦ καί ἰσιώνουμε τό ἔδαφος· γιά νά κτισθεῖ σ᾿ αὐτό, τό σπίτι τῶν ἀρετῶν, πού θά ὑψώνεται καί θά οἰκοδο¬μεῖται μέ τά πολύτιμα ὑλικά τῶν ἀγαθῶν πράξεων· γιά νά ᾿χουμε κι ἐμεῖς κατοικία καί θέση στήν πανευφρόσυνη βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Τη νέα χονιά λοιπόν, ἄς βάλουμε σύνθημα στόν ἑαυτό μας κάθε μέρα πού περνᾶ, ὁπωσδήποτε νά στέλνουμε ἕνα «δέμα» μέ «θησαυρούς» στό «μακρινό νησί». Κάθε μέρα κι ἕνα δέμα. Τό πρωί νά ἐρωτοῦμε τόν ἑαυτό μας: «Σήμερα τί πράξεις μπορῶ νά κάνω οἱ ὁποῖες θά μοῦ μείνουν αἰώνια;». Καί τό βράδυ: «Σήμερα τί ἔστειλα στόν οὐρανό;». Ἀλίμονο στή μέρα τῆς ζωῆς μας τήν ἔρημη ἀπό καλά ἔργα! Εὐλογημένες οἱ ἡμέρες στίς ὁποῖες ἀποταμιεύσαμε πολλούς θησαυρούς!
Οι Ακολουθίες του Νυχθημέρου.
Ο χρόνος τελικά περνά γρήγορα και ίσως ξεχάσαμε πως είχαμε ξεκινήσει να μαθαίνουμε για τη διαχείριση του χρόνου στην Εκκλησία και τις ακολουθίες του νυχθημέρου. Είχαμε ξεκινήσει με τον εσπερινό και σήμερα θα δούμε τις δύο επόμενες:
2.-Το Απόδειπνον. Τελείται μετά το δείπνο. Με τις προσευχές του ζητούμε από τον Θεό να μας χαρίσει ειρηνική και αναμάρτητη τη νύχτα και να μας αναστήσει πάλι στον καιρό της προσευχής. Υπάρχουν δύο τύποι Αποδείπνου: α) το Μέγα Απόδειπνον που τελείται ορισμένες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και είναι μια ιδιαίτερα κατανυκτική ακολουθία και β) το Μικρόν Απόδειπνον, που περιέχει λιγότερα στοιχεία και τελείται καθ’ όλες τις υπόλοιπες ημέρες του έτους.
3.-Το Μεσονυκτικόν. Τελείται κατά το μέσον της νύχτας ή το πρωί πριν από τον Όρθρο. Στο Μεσονυκτικόν κυριαρχεί η δοξολογία της Αγίας Τριάδας και η ανάμνηση της δευτέρας παρουσίας του Κυρίου, η οποία υπενθυμίζει την ανάγκη συνεχούς ετοιμασίας και εγρήγορσης για να εισέλθουμε έτοιμοι στον ουράνιο νυμφώνα. Υπάρχουν τρία είδη Μεσονυκτικού: α) το καθημερινό Μεσονυκτικόν που τελείται από τη Δευτέρα ως και την Παρασκευή, β) το Μεσονυκτικόν του Σαββάτου και γ) το Μεσονυκτικόν της Κυριακής.
Καλή και ευλογημένη νέα χρονιά!
