Όσιος Ιωαννίκιος ο εν Ολύμπω

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4                                                                                             24 και 25.11.2012

 Όσιος Ιωαννίκιος ο εν Ολύμπω 

Ο Όσιος Ιωαννίκιος γεννήθηκε σ΄ ένα χωριό της Βιθυνίας, της Μικράς Ασίας. Οι γονείς του ήταν αγρότες και από μικρό (επτά ετών) τον έβαλαν να προσέχει χοίρους (γουρουνάκια). Σχολείο  δεν είχε πάει κι έτσι όταν έγινε δεκαεννέα χρονών κατατάχτηκε στην αυτοκρατορική φρουρά, όπου δοξάστηκε στις μάχες κι έκανε πολλά κατορθώματα. Για δεκαεπτά χρόνια υπηρέτησε στο στρατό  και κάποια φορά επιστρέφοντας από μια νικηφόρα εκστρατεία επισκέφθηκε ένα μοναστήρι στο βουνό Όλυμπος της Βιθυνίας. Εκεί συνάντησε ένα σπουδαίο γέροντα, ο οποίος αφού μίλησε για λίγο μαζί του, του εξήγησε ότι ήταν λάθος να μάχεται τις εικόνες. Εκείνος κατάλαβε το λάθος και πριν φύγει από το μοναστήρι προσκύνησε την εικόνα του Χριστού.

Σε μία μάχη εναντίον των Βουλγάρων ο Ιωαννίκιος έδειξε απαράμιλλο ηρωισμό σώζοντας μάλιστα τη ζωή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου του ΣΤ΄. Τότε ήταν που ο αυτοκράτορας του πρότεινε να ενταχθεί στην προσωπική φρουρά του.   Όμως ο Ιωαννίκιος είχε άλλα στο μυαλό του. Ζήτησε  από τον αυτοκράτορα ως μόνη επιβράβευση μετά από εικοσιτέσσερα χρόνια αφοσιωμένης υπηρεσίας να του επιτρέψει να αποστρατευθεί , ώστε να γίνει μοναχός, πράγμα, το οποίο και έγινε. Γίνεται μοναχός και «κάθεται στα θρανία»  σε μεγάλη ηλικία, ώστε να μάθει τα εκκλησιαστικά γράμματα. Είναι πολύ επιμελής και αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Μαθαίνει απέξω τριάντα ψαλμούς και αποσύρεται σ΄ ένα βουνό ψηλά, για να κάνει περισσότερη άσκηση και προσευχή. Γρήγορα αποκτά φήμη και από ταπείνωση αυτός φεύγει , για να πάει στο βουνό Τριχάλικος κοντά στην Προύσα. 

    Ανά δύο - τρία χρόνια άλλαζε περιοχή άσκησης, για να μην τον τιμούν και τον επαινούν οι άνθρωποι. Και όσο περνούσαν τα χρόνια, εκείνος έκανε ακόμη περισσότερη άσκηση. Είχε προοδεύσει τόσο πολύ πνευματικά που έκανε θαύματα και γνώριζε την καρδιά όσων τον επισκέπτονταν. Ίδρυσε τρία μοναστήρια. Γυρνώντας από το βουνό Άλσος της περιοχής της Λυδίας, ο Άγιος δηλητηριάστηκε  από έναν Πέρση μάγο, που τον έλεγαν Γουρία. Όταν συνέβη το περιστατικό  ήταν 20 Σεπτεμβρίου, και  το βράδυ στον ύπνο του εμφανίστηκε ο Άγιος Ευστάθιος ( τότε γιορτάζει), του έδωσε να φάει ένα κομμάτι ξύλο και τον γιάτρεψε αμέσως. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης έκτισε ναό και μοναστήρι του Αγίου Ευσταθίου σ΄ εκείνον τον τόπο. Κάποια άλλη  στιγμή εξαφάνισε  με το σιδερένιο ραβδί του που είχε στην κορυφή του το σημείο του σταυρού, πολλά δηλητηριώδη φίδια που γέμιζαν τις περιοχές που περνούσε.

 Η ασκητικότητα και η προσευχή του τον έκαναν να έχει άλλη σχέση τόσο με τους ανθρώπους, να γνωρίζει από πριν τι ήθελαν, όσο και με τα ζώα, να τον σέβονται και να τον υπακούουν άγρια θηρία όπως μια αρκούδα, η οποία κατατρόμαξε του επισκέπτες στην αρχή αλλά μετά, με εντολή του γέροντα, ξάπλωσε στο πάτωμα σαν σκυλάκι.

 Η σχέση του Αγίου  με το Θεό  ήταν τέτοια ώστε επικοινωνούσαν σε άλλο επίπεδο. Λίγο καιρό πριν πεθάνει σε ηλικία 92 ετών, ορισμένοι μοναχοί που τον ζήλευαν, έβαλαν φωτιά στο κελί του. Εκείνος, με τη χάρη του Θεού, γνώρισε αμέσως ποιοι το είχαν κάνει και τους κάλεσε με πραότητα και ηρεμία να φάνε όλοι μαζί. Η γλυκύτητα του γέροντα έκανε ορισμένους από τους εμπρηστές να μετανοήσουν κατά τη διάρκεια της κουβέντας τους, ενώ ο γέροντας εξέλαβε τη φωτιά ως ένδειξη αναχώρησής του από το μάταιο τούτο κόσμο.

Κοιμήθηκε ειρηνικά   στη ερημητήριό του λίγο έξω από το μοναστήρι του Ολύμπου στη Βιθυνία και η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 4 Νοεμβρίου.

 Ερμηνευτικά σχόλια

Κατατάχτηκε στην αυτοκρατορική φρουρά: εκείνο τον καιρό, ήταν συχνό φαινόμενο τα παιδιά των φτωχότερων, και πολλές φορές πολύτεκνων οικογενειών να κατατάσσονται στο στρατό του αυτοκράτορα, για να αποκτήσουν μια καλή εργασία με σίγουρο μισθό. Αποτελούσε τιμή και δόξα για κάποιον τότε να ανήκει στον αυτοκρατορικό στρατό.

εικονομαχία: για περίπου εκατό χρόνια η Βυζαντινή αυτοκρατορία βασανίζονταν  από τις διαμάχες εικονολατρών και εικονομάχων. Οι εικονολάτρες προσκυνούσαν τις εικόνες αλλά δεν τιμούσαν και σέβονταν το εικονιζόμενο πρόσωπο, όπως είναι το σωστό, αλλά αγιοποιούσαν τα υλικά (χρώματα, ξύλο κτλ). Από την άλλη πλευρά οι εικονομάχοι ήταν λάθος κι εκείνοι, γιατί κατέστρεφαν και πολεμούσαν τις εικόνες. Το πρόβλημα λύθηκε οριστικά όταν η αυτοκτράτειρα Θεοδώρα η Αυγούστα επανέφερε την προσκύνηση των εικόνων. Η αναστήλωση όπως λέγεται των εικόνων έγινε το 843 μ.Χ.  και η Αγία Θεοδώρα γιορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου. Το λείψανό της βρίσκεται άφθαρτο, ολόκληρο, στο Μητροπολιτικό ναό της Κέρκυρας ( Παναγία Σπηλαιώτισσα).

Ασκητικότητα και προσευχή:  ο Ιωαννίκιος από τότε που έγινε μοναχός επιδόθηκε σε αγώνες πνευματικούς. Η τροφή του ήταν λιγοστή και όλη τη μέρα ο νους ήταν στραμμένος στο Θεό. Είτε προσευχόταν, είτε εργαζόταν χειρωνακτικά είτε διάβαζε το λόγο του Θεού, είχε το νου και την καρδιά του συνεχώς στραμμένη στο Θεό.

Γρήγορα ο Θεός επέτρεψε να γίνει γνωστός στους ανθρώπους και η φήμη εξαπλωνόταν όπου και να πήγαινε:  οι άνθρωποι που έχουν  ουσιαστική σχέση με το Θεό, γίνονται εύκολα αναγνωρίσιμοι από τους ανθρώπους, καθώς η θεία Χάρις τους κάνει ξεχωριστούς, τους παραχωρείται η δυνατότητα να κάνουν θαύματα, να θεραπεύουν ασθένειες, και να ζητάνε οι άνθρωποι τη συμβουλή και την προσευχή τους.

Γνώρισε αμέσως ποιοι το είχαν κάνει: ο άγιος είχε φωτισμένη καρδιά από το Θεό. Επειδή αγωνιζόταν πνευματικά, νήστευε, προσευχόταν, αγρυπνούσε, σκεφτόταν το Θεό, αγαπούσε τους ανθρώπους, ο Θεός του φώτιζε την καρδιά και το μυαλό και τον έκανε να βλέπει στα πρόσωπα των ανθρώπων τι είχαν στην καρδιά τους. Αυτό ήταν σημάδι εξαιρετικής αγιότητας.

η γλυκύτητα: ο γέροντας μιλούσε με γλυκύ τρόπο στους ανθρώπους και τους έκανε να μετανιώνουν για την κακή τους συμπεριφορά. Και μόνο το πρόσωπο και ο φωτισμός της καρδιάς έκανε τους άλλους να καταλαβαίνουν πώς θέλει ο Θεός τον άνθρωπο. Έτσι, έπαιρναν την απόφαση να αλλάξουν τη ζωή τους.

και τα ζώα: ακόμη και τα ζώα ημέρωναν κοντά στο γέροντα. Τελικά, αν προσπαθούμε να είμαστε κοντά στο Θεό από τη μικρή μας ηλικία, αν ασκούμαστε με τη νηστεία στο φαγητό, στην τηλεόραση, στο ψέμα, στην αμαρτία, άμα διαλέγουμε να προσευχόμαστε στο Θεό όσο περισσότερο μπορούμε, αν χαιρόμαστε τη ζωή της Εκκλησίας, τότε αποκτούμε άλλη φώτιση στη ζωή μας και στην καρδιά μας: τη φώτιση της αγάπης, της καλοσύνης, της ομορφιάς που δίνει η σχέση με το Θεό.

Ερωτήσεις

1.      Γιατί ο άγιος εγκατέλειψε το στρατό; Με τι ήθελε να ασχοληθεί;

2.      Τι έκανε ό άγιος, όταν έγινε « διάσημος»;

3.      Γιατί δε φοβόταν τα άγρια ζώα; Εκείνα πώς τον αντιμετώπιζαν;

4.      Τι θα πει « γνώριζε τις καρδιές των ανθρώπων»;

5.      Πώς αντιμετώπισε τους άλλους μοναχούς που έβαλαν φωτιά στο κελί του; Γιατί; Εμείς τι θα κάναμε στη θέση του;

6.      Πόσο βοήθησε τον άγιο η ασκητική ζωή; Πόσο μπορεί να βοηθήσει εμάς;

Συμπέρασμα

Η Εκκλησία μας ζητά να ζούμε ασκητικά, να νηστεύουμε, να προσευχόμαστε, να έχουμε σχέση με το Θεό. Έτσι η ζωή μας αποκτά άλλο νόημα και αντιμετωπίζουμε τη ζωή με ελπίδα στο Θεό.

ΛΚΞΗΓΦΙΩΑΝΝΙΚΙΟΣΓΗΤΡΒΙΘΥΝΙΑΖΧΨΦ
ΡΤΡΙΧΑΛΙΚΟΣΞΚΔΦΠΡΟΥΣΣΑΓΗΡ
ΤΕΥΣΤΑΘΙΟΣΤΥΤΑΣΑΓΟΥΡΙΑΣ

ΞΚΕΟΑΣΚΗΤΙΚΟΤΗΤΑΕΡΟΠΟΛ
ΚΠΡΟΣΕΥΧΗΦΓΠΟΤΥΟΛΥΜΠΟΣ
ΦΓΠΤΝΜΘΑΥΜΑΤΑΡΟΣΔΓΗ

Βρες στο κρυπτόλεξο 10 λέξεις από την ιστορία που άκουσες και διάβασες. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο.