Παίρνοντας υπόψιν τη συμπεριφορά του Ηρώδη, θα δούμε σήμερα μερικά στοιχεία του θυμού. Γιατί θυμώνουμε, πως εκφράζεται κλπ.
Το πρώτο βήμα για να οδηγηθεί ο Ηρώδης στον θυμό ήταν η ανασφάλεια του εγώ του, το αίσθημα ότι η θέση την οποία κατείχε, απειλούνταν, όχι από τους ανθρώπους αλλά από τον Θεό. Δεν γνωρίζουμε κατά πόσον ο Ηρώδης πίστευε στον Θεό. Όμως γνωρίζουμε καλά ότι ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του έναν μικρό θεό. Ο θυμός έρχεται εύκολα σε αυτόν που αισθάνεται ότι η θέση του, η αποδοχή του, το έργο του απειλούνται.
Ο θυμός αυτός όμως λειτουργεί στην αρχή κρυφά. Υποκριτικά. Ο Ηρώδης ζητά από τους μάγους να τον ενημερώσουν πού βρίσκεται ο Χριστός, δήθεν για να τον προσκυνήσει. Προσποιείται ότι έναντι του Θεού είναι υποταγμένος. Μέσα του όμως ο θυμός γεννά σενάρια πονηρίας. Σκοπός του είναι να εξοντώσει τον σφετεριστή. Και το θέατρο είναι το κλειδί. Αυτοί που μπορούν να του δώσουν πληροφορίες, πρέπει να πειστούν για τις καλές του προθέσεις. Ο Ηρώδης λοιπόν προσποιείται ότι χάρηκε. Πολλοί άνθρωποι που εύκολα θυμώνουν, προσποιούνται ότι δεν τους ενοχλούν πρόσωπα και καταστάσεις. Στην ουσία όμως μέσα τους ο θυμός τούς έχει κάνει να διαμορφώσουν ένα προσωπείο, να λειτουργούν θεατρικά, προκειμένου να έρθει η ώρα να δράσουν για να ικανοποιήσουν τον θυμό τους.
Ο Ηρώδης, «ιδών ότι ενεπαίχθη υπό των μάγων, εθυμώθη λίαν». Έρχεται η στιγμή που η ηθοποιΐα δεν είναι αποτελεσματική. Η αλήθεια φανερώνεται και τότε το σκοτεινό συναίσθημα πλημμυρίζει τον υποκριτή. Ο Ηρώδης διαπιστώνει ότι οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στα Ιεροσόλυμα για να του πούνε πού βρίσκεται ο Χριστός, αλλά έφυγαν από άλλη διαδρομή. Τότε το προσωπείο αποβάλλεται και το αυθεντικό πρόσωπο του σκληρού εξουσιαστή, ο πληγωμένος εγωισμός, ο φόβος για την θέση του, κάνουν τον θυμό να τον καταλαμβάνει και εσωτερικά και εξωτερικά. Ο θυμός τον οδηγεί να φανερώσει αυτό που πιστεύει ότι είναι: ο ίδιος θεός. Με την εξουσία της θέσης του εκδικείται τους μάγους, τους θρησκευτικούς άρχοντες, τον λαό που δεν τον αγαπά. Και η εκδίκησή του γίνεται παράλογη, όπως και πολλές φορές μας κάνει να συμπεριφερόμαστε ο θυμός. Σφαγιάζει τα νήπια της Βηθλεέμ, τα μόνα που δεν έχουν καμία σχέση με την αιτία και το περιεχόμενο του θυμού του. Νομίζει ότι έτσι θα κορέσει το πάθος του για εξουσία και ότι δεν πρόκειται στο μέλλον να κινδυνεύσει. Η ιστορία τον διαψεύδει πανηγυρικά.
Το ψυχογράφημα του Ηρώδη μας δείχνει την πορεία του θυμού και στις δικές μας καρδιές. Αρχικά σιωπηλά, ο θυμός φέρνει στην επιφάνεια της σκέψης μας τις ανασφάλειες της καρδιάς μας, την διάθεσή μας να εξουσιάζουμε, να γίνεται το θέλημά μας, να κάνουν οι άλλοι αυτό που εμάς μας ευχαριστεί. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε και προσωπεία. Να παραπλανούμε. Να διαβεβαιώνουμε για το ακριβώς αντίθετο των πραγματικών μας προθέσεων. Κάποτε μάλιστα το πιστεύουμε κι εμείς ότι δεν θυμώνουμε, ότι εννοούμε τις καλές μας προθέσεις, ενώ μέσα μας είμαστε βυθισμένοι στο ψέμα. Και όταν διαπιστώνουμε την απογύμνωσή μας από άλλες επιλογές, ο θυμός μας πλημμυρίζει και εσωτερικά και εξωτερικά. Και η συμπεριφορά μας γίνεται κάποτε παράλογη, μόνο και μόνο για να πετύχουμε τον κόρο του θυμού μας, να δικαιώσουμε τον εαυτό μας, να επιβάλουμε το θέλημά μας, να υποτάξουμε τους άλλους σ’ αυτό που επιθυμούμε, κάποτε άμετρα και τυραννικά.
Ο θυμός του Ηρώδη είναι στοιχείο της ζωής και του πολιτισμού και των καιρών μας. Η ανασφάλεια και το ίδιον θέλημα τον γεννούν. Το προσωπείο τον συντηρεί και τον κάνει να διοχετεύεται με υποκριτικό τρόπο στην καθημερινότητα. Η δύναμη του καθενός δημιουργεί τις συνθήκες της έκφρασής του. Μικρότεροι και μεγαλύτεροι είμαστε εκτεθειμένοι σε ένα πάθος, το οποίο μόνο η αγάπη στον Χριστό, η άσκηση η οποία μας βοηθά όχι να αποκρύβουμε την αλήθεια ότι θυμώνουμε, αλλά να αντικαθιστούμε τον θυμό με την αγάπη και την συγχώρεση, όπως επίσης και ο τρόπος της εκκλησιαστικής ζωής στον οποίο οι άνθρωποι συνυπάρχουμε από επιλογή και από αγάπη, μπορούν να μας βοηθήσουν να δούμε το κακό που προκαλεί ο θυμός. Πάντως, η παρουσία του γεννηθέντος Κυρίου στις καρδιές μας, η νηπιότητα ως προς την κακία και τον θυμό, είναι το κλειδί για την νίκη κατά του θυμού, για την αποδοχή και βίωση της αγάπης.
